Doel 2.3.1 We versterken de toegang tot jeugdhulp zodat jongeren en hun ouders ondersteuning krijgen die zo zwaar is als nodig en zo licht als kan

Goede samenwerking tussen Sociale Wijkteams, huisartsen, jeugdgezondheidszorg en scholen in Zwolle rondom toegang tot specialistische jeugdhulp is van groot belang. Kinderen en ouders krijgen daardoor een sneller en beter passend antwoord op hun ondersteuningsvraag. Door een brede beoordeling wordt zo nodig een terecht beroep op niet vrij toegankelijke (specialistische) jeugdhulp gedaan. En door bundeling van deskundigheid rondom de toegangen tot jeugdhulp kunnen jongeren en hun ouders beter worden ondersteund en kan een besparing op de kosten worden gerealiseerd. In de Transformatienota sociaal domein (2016) is 'toegang (tot jeugdhulp)' daarom één van de vijf transformatiethema's.
In de periode 2017 - 2018 is begonnen met het maken van samenwerkingsafspraken met de huisartsen in Zwolle. Anno 2018 is in een groot aantal huisartsenpraktijken een jeugd- en gezinswerker van het Sociaal Wijkteam werkzaam. Huisartsen en jeugd- en gezinswerkers werken samen aan het beoordelen van de hulpvraag die ouders, kinderen en jongeren bij de huisarts stellen. De evaluatie van deze werkwijze over het jaar 2017 laat zien dat zij beter en sneller geholpen worden en een besparing wordt gerealiseerd op de uitgaven voor niet vrij toegankelijke jeugdhulp doordat onnodige verwijzing naar met name jeugd GGZ wordt voorkomen. Doel is om in 2020 met alle huisartsen op deze manier samen te werken.

Met ingang van schooljaar 2017 - 2018 is ook op vrijwel alle basisscholen een jeugd- en gezinswerker werkzaam in een gezamenlijk ondersteuningsteam met en op school. Zij beoordelen, zo nodig met steun van specialisten vanuit bijvoorbeeld jeugdgezondheidszorg of GZ psycholoog vanuit het Sociaal Wijkteam welke ondersteuning nodig is en hoe daarin kan worden voorzien. Veel hulpvragen kunnen hierdoor met lichte ondersteuning door het ondersteuningsteam worden opgelost, waardoor het in veel gevallen lukt om deze zo licht en zo normaal mogelijk, in de eigen leefomgeving op te lossen. Met ingang van 2019 wordt ook op scholen voor voortgezet onderwijs op dezelfde wijze samengewerkt.

In het Cliënttevredenheidsonderzoek 2019 antwoordt 93% van de jongeren met ja op de vraag 'Ik weet waar ik terecht kan als ik hulp nodig heb'. Een stijging ten opzichte van 2018 toen 87% deze vraag bevestigend beantwoordde. Voor de ouders bleef de score gelijk: net als in 2018 antwoordt in 2019 94% van de ouders met ja op deze vraag.

Met ingang van 2019 is op alle scholen voor PO en VO een ondersteuningsteam (OT) werkzaam. School en Sociaal Wijkteam bepalen hierin samen welke ondersteuning vanuit passend onderwijs en/of sociaal domein nodig is, thuis en op school (1 gezin, 1 plan). Door deze samenwerking hoeven ouders ook niet meer te worden verwezen naar de huisarts als inzet van jeugdhulp nodig is. De inzet van jeugd- en gezinswerkers bij huisarts en op school draagt zo bij aan betere, snellere hulp als dit nodig is én aan het voorkomen van een onnodig beroep op specialistische jeugdhulp.

In 2019 is het aantal huisartsen en praktijken waar een jeugd- en gezinswerker samen met de huisarts werkt aan ondersteuning van kinderen, jongeren en ouders bij problemen met opgroeien en opvoeden ten opzichte van 2018 gestegen van respectievelijk 60% naar 82% van de huisartsen en 60% naar 73% van de huisartsenpraktijken.

Tussen 2016 en 2018 is in Zwolle sprake van een relatief gunstiger ontwikkeling dan landelijk van het aantal jongeren in jeugdzorg (stijging van 2% vs. 7%) en van het aantal ingezette jeugdhulptrajecten (stijging 7% vs. 10%).

We versterken de toegang tot jeugdhulp zodat jongeren en hun ouders ondersteuning krijgen die zo zwaar is als nodig en zo licht als kan, zodanig dat:

• In 2019 meer jongeren dan in 2016, en minimaal 80% van de ouders / verzorgers, weet waar ze terecht kunnen als zij hulp nodig hebben bij opgroeien en opvoeden (onder andere Sociaal Wijkteam).
• In 2019 het aantal scholen in primair en voortgezet onderwijs met een integraal werkend ondersteuningsteam minimaal 90% is.
• In 2019 het aantal huisartsen dat in de eigen praktijk samenwerkt met een jeugd- en gezinswerker Sociaal Wijkteam minimaal 80% is.
• In 2019 voor meer hulpvragen lichtere vormen van (jeugd)hulp toereikend zijn om beter om te gaan met problemen met opgroeien en opvoeden of deze op te lossen (dan in 2017).

Michiel van Willigen